เคมีบำบัด (คีโม) ถือเป็นอีกหนึ่งอาวุธสำคัญในการต่อสู้กับโรคมะเร็ง แต่ผลข้างเคียงที่ตามมา อาจทำให้ผู้ป่วยรู้สึกท้อแท้ หนึ่งในนั้นคือผลกระทบต่อต่อมรับรส ที่ทำให้รสชาติอาหารเปลี่ยนไป อาหารที่เคยชอบอาจไม่อร่อยเหมือนเดิม บางคนรู้สึกขม บางคนรู้สึกโลหะ บางคนก็รับรสได้น้อยลง ยิ่งไปกว่านั้น อาการอ่อนเพลีย คลื่นไส้ และเบื่ออาหาร บวกกับแผลในปากที่มักเกิดขึ้น ยิ่งทำให้การกินเป็นเรื่องยากลำบาก
แต่ถึงอย่างนั้น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ก็ยังเป็นสิ่งสำคัญ ที่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง มีพลังต่อสู้กับโรคร้าย และพร้อมสำหรับการรักษาในครั้งต่อไป บทความนี้ จึงได้รวบรวม “อาหารสำหรับคนให้คีโม” พร้อมคำแนะนำ ที่ช่วยให้ผู้ป่วย สามารถเลือกรับประทานอาหารได้อย่างเหมาะสม แม้รสชาติจะเปลี่ยนแปลงไป
อาหารต้องห้ามสำหรับผู้ป่วยเคมีบำบัด
ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับอาหารที่ผู้ป่วยเคมีบำบัดควรหลีกเลี่ยง เพื่อป้องกันผลข้างเคียง และลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในภาวะที่ภูมิคุ้มกันต่ำตอนที่ได้รับยา ได้แก่
- ผักสดทุกชนิด: เช่น สลัด ผักโรยในก๋วยเตี๋ยว ส้มตำ
- อาหารแปรรูป: เช่น ไส้กรอก แฮม เบคอน ซึ่งมีสารกันบูด และไขมันสูง
- ผลไม้เปลือกบาง: เช่น ชมพู่ ฝรั่ง เชอรี่ สตรอว์เบอร์รี ซึ่งอาจมีสารเคมีตกค้าง และเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อโรค
- อาหารสุกๆ ดิบๆ: เช่น ปลาดิบ เนื้อดิบ ไข่ลวก
- อาหารหมักดอง: เช่น ผักดอง หน่อไม้ดอง
- แอลกอฮอล์: เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือมีส่วนผสมแอลกอฮอล์ต้องเลิกดื่ม อาจทำให้อาการข้างเคียงรุนแรงขึ้น
โภชนาการที่ผู้ป่วยมะเร็งควรได้รับ
แม้จะมีข้อจำกัด แต่ผู้ป่วยที่ได้รับเคมีบำบัด ต้องเลือกรับประทานอาหารที่ให้สารอาหารครบถ้วนเพื่อซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ได้แก่
- โปรตีน: มีความสำคัญมาก เพราะโปรตีนจะช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ซ่อมแซมเนื้อเยื่อ แหล่งอาหาร ได้แก่ เนื้อปลา เนื้อไก่ ไข่ นม เต้าหู้ ถั่วต่างๆ
- คาร์โบไฮเดรต: เป็นแหล่งพลังงานหลักของร่างกาย ควรเลือกคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต ธัญพืช ซึ่งจะค่อยๆ ปลดปล่อยพลังงาน ทำให้รู้สึกอิ่มนาน
- ไขมัน: ให้พลังงาน และช่วยในการดูดซึมวิตามิน ควรเลือกไขมันที่ดี เช่น ไขมันไม่อิ่มตัว จาก น้ำมันมะกอก อะโวคาโด ถั่ว และปลาทะเล
- วิตามินและแร่ธาตุ: ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และการทำงานของร่างกาย เช่น วิตามินซี วิตามินอี สังกะสี ซีลีเนียม ซึ่งพบมากในผัก ผลไม้ ธัญพืช
- น้ำ: ดื่มน้ำสะอาดอย่างเพียงพอ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ และช่วยในการขับถ่าย
อาหารสำหรับคนให้คีโม: เลือกอย่างไรให้เหมาะสม
- เน้นอาหารอ่อนๆ ย่อยง่าย: เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก แกงจืด ซุป หรือข้าวสวยที่หุงนุ่ม เนื้อสัตว์ที่แนะนำคือ ไก่ ปลา เพราะย่อยง่ายและเคี้ยวได้ง่าย เผื่อว่าผู้ป่วยมีแผลในปากจะได้พอจะเคี้ยวได้ง่าย
- ปรุงอาหารให้สุก สะอาด: เรื่องนี้สำคัญมาก ต้องล้างวัตถุดิบให้สะอาด และปรุงให้สุก ในช่วงนี้การทานอาหารที่บ้านจะดีมาก เพราะไม่ใส่ผงชูรส หรือเครื่องปรุงที่มีรสจัด เช่นเค็มจัด หรือหวานจัด
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด: เผ็ดยิ่งทำให้แสบแผลในปาก
- รับประทานอาหารทีละน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง: ไม่ต้องกังวลการกินเป็นมื้อๆ ค่อยๆทานทีละน้อย ดังนั้นเวลาปรุงอาหารไม่ต้องทำจานใหญ่ ทำทีละน้อยให้ค่อยๆกิน จะดีกว่า เพราะเน้นการทำใหม่ๆ
- เลือกอาหารที่หลากหลาย: เนื่องจากผู้ป่วยที่รับยาจะมีการรับรสอาหารเปลี่ยนไป ถึงแม้จะเป็นร้านเดิม เมนูเดิมที่ชอบกินก็จะไม่อร่อยเหมือนเดิม แนะนำให้เปลี่ยนเมนูไปเรื่อยๆ
อาหารทางการแพทย์:
จากที่การรับรสอาหารที่เปลี่ยนไป เราสามารถเพิ่มอาหารทางการแพทย์สำหรับผู้ป่วยมะเร็งให้ผู้ป่วยดื่มเพิ่มเติมได้ เพราะเป็นอาหารเสริมที่มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ เช่น อะมิโนแอซิด ที่คำนวณให้ตรงตามสภาพร่างกายของผู้ป่วยมะเร็ง แต่เนื่องจากราคาค่อนข้างสูง จึงต้องพิจารณาเรื่องนี้ด้วย
ความเข้าใจจากคนรอบข้าง:
สิ่งที่อยากแนะนำเพิ่มเติมคือ ความเข้าใจของผู้ดูแลหรือญาติมีความสำคัญ การกินอาหารพร้อมหน้ากัน พูดคุยเรื่องสนุกสนานและให้กำลังใจผู้ป่วยจะทำให้บรรยากาศในการกินดีขึ้น
แผลในปาก: อุปสรรคสำคัญของการกิน
แผลในปาก เป็นอีกหนึ่งปัญหาใหญ่ ที่ทำให้ผู้ป่วยเคมีบำบัด รับประทานอาหารได้ยาก และส่งผลต่อภาวะโภชนาการ PVP Gel เป็นตัวเลือกหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพที่ดีขึ้นได้ PVP Gel เป็นโพลีเมอร์ที่ละลายในน้ำบริสุทธิ์ ช่วยเคลือบแผลในปาก ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บน้อยลงและสามารถรับประทานอาหารและกลืนอาหารได้เจ็บน้อยลง เมื่อผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารได้ จะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เพียงพอ ฟื้นฟูพลังงานและความแข็งแรง เพื่อให้สามารถเข้ารับการรักษาต่อได้โดยไม่ลำบาก
ท้องผูก: ปัญหาที่มากับการกินน้อย
เนื่องจากการให้คีโมทำให้ผู้ป่วยมักกินได้น้อยลง และไม่สามารถรับประทานผักสด สลัด หรือผลไม้ได้ ทำให้ขาดใยอาหาร เกิดภาวะ ท้องผูก เป็นปัญหาที่พบบ่อย การแก้ปัญหาท้องผูกด้วยยาถ่ายจะทำให้ร่างกายเสีย น้ำและเกลือแร่มากเกินไป ทำให้ร่างกายอ่อนเพลียและถ่ายมากเกินไป Immunex FOS เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการช่วยเสริมการขับถ่ายโดยไม่รบกวนกระบวนการรักษามะเร็ง Immunex FOS จัดเป็นพรีไบโอติก ที่มีฟรุคโตโอลิโกแซคคาไรด์ 8500 มิลลิกรัมต่อซอง ให้ปริมาณไฟเบอร์ที่เพียงพอต่อวันที่ร่างกายต้องการ เมื่อร่างกายได้รับฟรุคโตโอลิโกแซคคาไรด์จะถูกย่อยโดยแบคทีเรียตัวดีในลำไส้ ช่วยปรับสมดุลลำไส้ ทำให้อุจจาระนิ่มลง และมีปริมาณมากขึ้น จึงขับถ่ายออกได้ง่ายและเป็นวิธีธรรมชาติ ที่ช่วยเพิ่มปริมาณอุจจาระ ผ่านกระบวนการย่อยของแบคทีเรียที่ดี
กำลังใจ: สิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้
การต่อสู้กับโรคมะเร็ง ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่คุณไม่ได้อยู่เพียงลำพัง กำลังใจจากคนรอบข้าง และการดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี จะช่วยให้คุณ ผ่านพ้นช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้ไปได้ ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ป่วยทุกคน กลับมามีสุขภาพแข็งแรงอีกครั้ง
Genkihouse ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ป่วยมะเร็งทุกท่าน สู้ๆ นะครับ! 💖
- 📖 ดาวน์โหลดฟรี E-Book สู้มะเร็งไปด้วยกัน [https://online.fliphtml5.com/djqxd/obbe/](https://online.flip
