การต่อสู้กับโรคมะเร็งเป็นเส้นทางที่ต้องใช้พลังกายและพลังใจอย่างมาก และหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับผู้ป่วย คือ โภชนาการ การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมในระหว่างการรักษา ไม่เพียงช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อการฟื้นฟู แต่ยังช่วยลดผลข้างเคียงจากการรักษา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร แผลในปาก และท้องผูก รวมถึงช่วยเสริมสร้างกำลังใจ ให้ผู้ป่วยพร้อมเผชิญกับทุกขั้นตอน
การรักษาด้วยเคมีบำบัด หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “คีโม” เป็นการใช้ยาเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง โดยยาจะเข้าสู่ร่างกายผ่านทางหลอดเลือดดำ ส่วนการฉายแสง เป็นการใช้รังสีพลังงานสูง เพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง การรักษาทั้งสองวิธีนี้ ไม่ได้ทำลายเฉพาะเซลล์มะเร็ง แต่ยังส่งผลกระทบต่อเซลล์ปกติที่แบ่งตัวเร็ว เช่น เซลล์รากผม เซลล์เยื่อบุทางเดินอาหาร และ เซลล์เม็ดเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุของผลข้างเคียง เช่น ผมร่วง คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร แผลในปาก และภูมิคุ้มกันต่ำ
บ่อยครั้งที่พบว่าผู้ป่วยมะเร็งไม่สามารถทานอาหารได้เลย ทำให้ร่างกายผอม และเสียมวลกล้ามเนื้อ น้ำหนักลด และค่าเลือดไม่ผ่าน ทำให้การรักษาต้องชะลอไป ส่งผลต่อการรักษามะเร็งอย่างมาก
บทความนี้ จึงได้รวบรวม “เมนูอาหารสำหรับผู้ป่วยมะเร็งระหว่างการรักษา” พร้อมคำแนะนำ ที่ช่วยให้ผู้ป่วย และผู้ดูแล สามารถเลือก และ ปรุงอาหาร ได้อย่างเหมาะสม เพื่อบำรุงร่างกาย และ สร้างกำลังใจ ให้ก้าวผ่านช่วงเวลาที่ท้าทายนี้ไปด้วยกัน
โภชนาการ: พลังสำคัญในการต่อสู้
โภชนาการที่ดี มีบทบาทสำคัญ ต่อผู้ป่วยมะเร็งระหว่างการรักษา ดังนี้
- ซ่อมแซมเซลล์: การรักษามะเร็ง เช่น เคมีบำบัด และ รังสีรักษา อาจส่งผลต่อเซลล์ปกติ โภชนาการที่ดี ช่วยซ่อมแซม และ เสริมสร้างเซลล์ใหม่
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน: ระบบภูมิคุ้มกัน มีบทบาทสำคัญ ในการต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง อาหารที่อุดมด้วย วิตามิน แร่ธาตุ และ สารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
- เพิ่มพลังงาน: การรักษามะเร็ง มักทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย อาหารที่ให้พลังงาน ช่วยให้ผู้ป่วยมีแรง และ สดชื่น
- ลดผลข้างเคียง: อาหารบางชนิด ช่วยลดผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก แผลในปาก
- สร้างกำลังใจ: อาหารที่ น่ารับประทาน ช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร และ สร้างกำลังใจ ให้ผู้ป่วย
สารอาหารสำคัญ
- โปรตีน: ซ่อมแซมเนื้อเยื่อ สร้างกล้ามเนื้อ และภูมิคุ้มกัน พบใน เนื้อปลา เนื้อไก่ ไข่ นม ถั่ว เต้าหู้
- คาร์โบไฮเดรต: ให้พลังงาน เลือกชนิดเชิงซ้อน เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต ธัญพืช ซึ่งย่อยช้า ทำให้อิ่มนาน
- ไขมัน: ให้พลังงาน และช่วยดูดซึมวิตามิน เลือกไขมันดี เช่น น้ำมันมะกอก อะโวคาโด ถั่ว ปลาทะเล
- วิตามินและแร่ธาตุ: เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน พบใน ผัก ผลไม้ ธัญพืช
- น้ำ: สำคัญมาก รักษาความชุ่มชื่นและทำให้ร่างกายสดชื่น
เมนูอาหารสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง: หลักการเลือก
- อาหารอ่อน ย่อยง่าย: เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก ซุป ลดภาระระบบย่อยอาหาร
- ปรุงสุก ทำใหม่ๆ สะอาด: ทำเองได้จะดีมาก ไม่ต้องทำจานใหญ่ เพราะบางครั้งจะทานไม่ลง ทำเป็นจานเล็กๆแต่ทานบ่อยๆมีประโยชน์มาก
- รสไม่จัด: ทั้งไม่เผ็ดไม่เปรี้ยวมากจนระคายเคืองแผลในปาก และระบบทางเดินอาหาร
- หลากหลาย: เพราะผู้ป่วยจะเบื่ออาหาร และการรับรสเปลี่ยนไป ไม่อร่อยเหมือนเดิม ดังนั้นเราจึงต้องปรับเมนูให้หลากหลายจะได้น่าอร่อยและได้รับสารอาหารครบถ้วน
ตัวอย่างเมนูอาหาร
เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ และ ไอเดีย ในการทำอาหาร สำหรับผู้ป่วยมะเร็ง เรามีตัวอย่างเมนู ที่หลากหลาย อร่อย และ มีประโยชน์ มาฝากครับ
มื้อเช้า:
- ข้าวต้มกับผลไม้: ข้าวต้มหมู ข้าวต้มไก่ ช้าวต้มปลา เติม ผลไม้สด เช่น กล้วย หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ นมสักแก้ว
- ไข่คนกับขนมปังโฮลวีต: ไข่ เป็นแหล่งโปรตีนชั้นดี และ ย่อยง่าย ทานคู่กับ ขนมปังโฮลวีต เพิ่ม คาร์โบไฮเดรต และ ใยอาหาร
- สมูทตี้ผลไม้: ปั่นผลไม้ เช่น กล้วย มะม่วง กับ นม เป็นอาหารเช้า ที่ ทำง่าย และ ดื่มง่าย เหมาะสำหรับผู้ป่วย ที่ เบื่ออาหาร หรือ มีแผลในปาก
มื้อกลางวัน:
- แกงจืด : แกงจืดเต้าหู้ แกงจืดสาหร่าย หรือแกงจืดผักกาดขาว แต่ถ้าอยากให้มีรสชาติอีกหน่อย อาจลองเป็นแกงเลียงได้เพราะ เป็นแกงที่มีรสชาติอ่อนๆ และ มีผักหลากหลายชนิด เช่น บวบ ฟักทอง เห็ด เพิ่มโปรตีน ด้วย กุ้งสด ลวก
- ปลา หรือไก่นึ่งซีอิ๊ว: เลือกปลาเนื้อขาว เช่น ปลากะพง ปลานิล นำมานึ่ง และ ราดด้วยซีอิ๊ว ทานคู่กับ ข้าวกล้อง และ ผักลวก
- สปาเก็ตตี้ซอสเห็ด: ใช้ เส้นสปาเก็ตตี้โฮลวีต และ ทำซอสเห็ด แบบ ไม่ใส่ครีม หรือ เนย มากเกินไป เพิ่มโปรตีน ด้วย เนื้อไก่ หรือ เต้าหู้
มื้อเย็น:
- ซุปไก่ ซุปครีม ซุปเห็ด: ซุปเป็นอาหาร ที่ ย่อยง่าย และ มีประโยชน์ ช่วย บำรุงร่างกาย และ เพิ่มความอบอุ่น
- ข้าวผัดไข่: ใช้ ข้าวกล้อง ผัดกับ ไข่ และ ผักต่างๆ เช่น แครอท ต้นหอม เห็ด เพิ่มโปรตีน ด้วย เนื้อไก่สับ หรือ กุ้งสับ
- ยำวุ้นเส้น: ยำวุ้นเส้น เป็นเมนู ที่ มีรสชาติ เปรี้ยวหวาน ช่วย กระตุ้นความอยากอาหาร ใส่ เนื้อไก่ หรือ หมู ลวก และ ผักต่างๆ เช่น ขึ้นฉ่าย หอมแดง มะเขือเทศ
ของว่าง:
- ผลไม้: เช่น แอปเปิ้ล กล้วย ส้ม มะละกอ
- น้ำผลไม้ปั่น: เช่น น้ำส้ม น้ำแครอท น้ำผลไม้รวม
ตัวช่วยสำคัญเพื่อฟื้นฟูร่างกาย
- PVP Gel: แผลในปาก เป็นอีกหนึ่งปัญหาใหญ่ ที่ทำให้ผู้ป่วยเคมีบำบัด รับประทานอาหารได้ยาก และส่งผลต่อภาวะโภชนาการ PVP Gel เป็นตัวเลือกหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพที่ดีขึ้นได้ PVP Gel เป็นโพลีเมอร์ที่ละลายในน้ำบริสุทธิ์ ช่วยเคลือบแผลในปาก ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บน้อยลงและสามารถรับประทานอาหารและกลืนอาหารได้เจ็บน้อยลง เมื่อผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารได้ จะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เพียงพอ ฟื้นฟูพลังงานและความแข็งแรง เพื่อให้สามารถเข้ารับการรักษาต่อได้โดยไม่ลำบาก
- Immunex FOS: พรีไบโอติก ช่วยปรับสมดุลลำไส้ ลดอาการท้องผูก และเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน Immunex FOS จัดเป็นพรีไบโอติก ที่มีฟรุคโตโอลิโกแซคคาไรด์ 8500 มิลลิกรัมต่อซอง ให้ปริมาณไฟเบอร์ที่เพียงพอต่อวันที่ร่างกายต้องการ
Genkihouse ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ป่วยมะเร็งทุกท่าน สู้ๆ นะครับ! 💖
- 📖 ดาวน์โหลดฟรี E-Book สู้มะเร็งไปด้วยกัน https://online.fliphtml5.com/djqxd/obbe/
