PVP Gel: ทางเลือกใหม่ในการดูแล Oral Mucositis สำหรับแพทย์และเภสัชกร
Oral Mucositis (OM) หรือแผลในช่องปาก เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยและสร้างความทุกข์ทรมานอย่างมากในผู้ป่วยที่ได้รับเคมีบำบัด รังสีบำบัด หรือการผ่าตัดบริเวณช่องปาก ภาวะนี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในด้านความเจ็บปวดและความยากลำบากในการกลืนอาหาร ซึ่งอาจนำไปสู่อาการขาดน้ำและภาวะทุพโภชนา เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ PVP Gel ได้รับการพัฒนาเป็นเจลเคลือบแผล (Mucoadherent) ที่มีความสามารถในการบรรเทาอาการ OM อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดอาการเจ็บปวด และเพิ่มความสะดวกในการกลืนอาหาร
ส่วนประกอบและกลไกการออกฤทธิ์
PVP Gel ประกอบด้วย Polyvinylpyrrolidone (PVP) ซึ่งเป็นสารโพลีเมอร์ที่สามารถละลายในน้ำ มีคุณสมบัติเป็นสารเฉื่อย (Inert) และมีความสามารถในการดูดน้ำ (Hydrophilic) ทำให้สามารถยึดติดกับเนื้อเยื่อเมือกในช่องปากได้ดี เจลนี้จะทำหน้าที่เคลือบผิวเนื้อเยื่อที่เป็นแผล สร้างฟิล์มบางๆ เสมือนเป็นเกราะปกป้องแผลจากการระคายเคืองจากภายนอก ช่วยลดการกระตุ้นปลายประสาทที่ไวต่อความรู้สึก ทำให้ความเจ็บปวดลดลงอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ PVP Gel ยังช่วยรักษาความชุ่มชื้นในช่องปาก ลดความรู้สึกแสบร้อน (Dry heat discomfort) และช่วยให้ผู้ป่วยสามารถพูด ดื่มน้ำ และกลืนอาหารได้ง่ายขึ้น
เภสัชพลศาสตร์และเภสัชจลนศาสตร์
PVP Gel ออกฤทธิ์เฉพาะที่ในช่องปากและลำคอ โดยไม่ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดในปริมาณที่มาก เริ่มออกฤทธิ์ได้ทันทีภายใน 1 นาทีหลังจากใช้ โดย PVP จะถูกขับออกทางอุจจาระและปัสสาวะในรูปแบบที่ไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่งหมายความว่าเจลนี้มีความปลอดภัยสูงในการใช้กับผู้ป่วยทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
ประสิทธิภาพของ PVP Gel
งานวิจัยทางคลินิกแสดงให้เห็นว่า PVP Gel สามารถลดความเจ็บปวดและความยากลำบากในการกลืนได้อย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ยังช่วยลดความรุนแรงของแผลในช่องปาก และลดความจำเป็นในการใช้ยาแก้ปวด
- ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับรังสีรักษา พบว่า PVP Gel ช่วยลดความเจ็บปวดได้ภายใน 10 นาที และมีผลนานถึง 1 ชั่วโมง (Hsueh Erh Liu et al., 2013)
- ในเด็กที่ได้รับเคมีบำบัด พบว่า PVP Gel ช่วยลดความรุนแรงของแผลในช่องปาก และลดความจำเป็นในการใช้ยาแก้ปวด (Elena Bardellini et al., 2016)
- ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา พบว่า PVP Gel ช่วยป้องกันการเกิดแผลในช่องปาก และช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น
ความปลอดภัยของ PVP Gel
PVP Gel มีความปลอดภัยสูง เนื่องจากเป็นสารเฉื่อย (Inert substance) และไม่มีส่วนประกอบของยาชา ยาแก้ปวด สเตียรอยด์ หรือแอลกอฮอล์ ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงในผู้ป่วย นอกจากนี้ การศึกษาเกี่ยวกับพิษวิทยายังยืนยันว่า PVP Gel มีความปลอดภัยต่อการใช้ในระยะยาว และสามารถใช้ได้ในผู้ป่วยทุกกลุ่มอายุโดยไม่ต้องปรับขนาดการใช้ผลิตภัณฑ์
ข้อห้ามใช้และผลข้างเคียง
- ข้อห้ามใช้: ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้หรือสงสัยว่าแพ้ส่วนประกอบใดๆ ของ PVP Gel
- ผลข้างเคียง: ในขณะนี้ยังไม่มีรายงานผลข้างเคียงที่ร้ายแรงจากการใช้ผลิตภัณฑ์นี้ในการศึกษาทางคลินิก จากรายงานหลังการออกสู่ตลาดพบภาวะแสบร้อนในช่องปากได้ แต่พบไม่บ่อย
วิธีใช้
- รินเจล 15 มิลลิลิตรจากขวดใส่ถ้วย เพื่อใช้กลั้วปาก
- อมและกลั้วผลิตภัณฑ์อย่างน้อย 3-5 นาทีเพื่อให้เจลเคลือบลิ้น เพดานปาก กระพุ้งแก้ม และเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปาก ก่อนที่จะอมหรือบ้วนทิ้งขึ้นกับตำแหน่งของแผล
- รออย่างน้อย 15 นาทีก่อนรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มเพื่อให้ฟิล์มที่สร้างขึ้นมีความคงตัว
- สามารถใช้ได้วันละ 4 ครั้งก่อนอาหารและก่อนนอน หรือตามต้องการ
คำแนะนำเพิ่มเติม
- สามารถกลืนผลิตภัณฑ์ได้ ไม่เป็นอันตราย เนื่องจากส่วนประกอบทุกชนิดเป็น food grade มีความปลอดภัย
- ไม่แนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์ในหญิงมีครรภ์และให้นมบุตร
- ถ้ามีอาการไม่ดีขึ้นหลังจากการใช้ PVP Gel 7 วัน ให้ปรึกษาแพทย์
ข้อสรุป
PVP Gel เป็นผลิตภัณฑ์ที่ไม่เพียงแต่บรรเทาอาการเจ็บปวดจาก Oral Mucositis ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้อย่างชัดเจน ด้วยความปลอดภัยที่ได้รับการรับรองและการออกฤทธิ์ที่ตรงจุด PVP Gel ถือเป็นทางเลือกใหม่ที่แพทย์และเภสัชกรสามารถนำไปใช้ในทางคลินิกได้อย่างมั่นใจ
อ้างอิง:
- Elena Bardellini et al., Efficacy of a Solution Composed by Verbascoside Polyvinylpyrrolidone (PVP) and Sodium Hyaluronate in the treatment of chemotherapy-induced oral mucositis in children with acute lymphoblastic leukemia, J. Pediatr Hematol Oncol. 38(7), 2016, 55-562.
- N. Kantardzi et al., Efficacy of Gelclair oral gel in the treatment of oral mucositis in patients with head and neck tumors treated with chemotherapy and/or radiotherapy, The Internet Journal of Oncology, 6(2).
